آمار توریسم در ایران مبتنی بر روش های استاندارد جهانی - ایران عکس

آمارهایی که در حوزه گردشگری کشورمان ارائه می گردد مثل همه جای جهان مبتنی بر روش های علمی استانداردی است که مهم ترین این روش ها را باهم مرور می کنیم:

در کل روش های تحقیق و آمار در توریسم به دو بخش تقسیم می گردد: آمارهای کمی و آمارهای کیفی. برای هرکدام از این دودسته نیز روش های مختلفی وجود دارد که هرکدام دارای شاخص های منحصر به خود هستند. آمارهای کیفی عمدتاً به وسیله مصاحبه و ارائه پرسشنامه به گردشگران انجام می شوند، اما برای به دست آوردن آمار کمی، روش های متنوع تری در دسترس قرار گرفته است.

توریسم ورودی (این باند)

توریسم ورودی شامل فعالیت های یک بازدیدنماینده (ویزیتور) غیرمقیم در کشور مرجع در یک سفر، توریسم ورودی می گردد. اگر فردی بیش از یک بار وارد کشور مرجع گردد، طبیعتاً به تعداد ورود شمارش خواهد شد. مخارجی هم که این بازدیدنماینده ها دارند به عنوان مخارج توریسم ورودی در نظر گرفته می گردد و عایدی مقصد کشور موردنظر را تشکیل می دهد.

روش شمارش تعداد توریست های ورودی به کشور مرجع

جریان ورودی بازدیدنماینده های بین المللی هم شامل توریست ها (بازدیدنماینده هایی که شب را می مانند) و هم شامل بازدیدنماینده های روزانه (گردشگران گذری) می گردد. داده های ورودی از منابعی مانند بایگانی های مدیریتی (مثلاً شمارش ترافیک و کنترل مهاجرین) و همچنین پیمایش ها از بازدیدنماینده ها و تسهیلات اقامتی به دست می آید. بسیاری از این آمارها نیز از آمارهای رسمی دولت ها یا بخش های توریسم کشور، بایگانی های رسمی (مهاجرت، شمارش ترافیک، و سایر روش ها) و پیمایش مرزی یا ترکیبی از آن ها جمع آوری می شوند. روش های شمارش دیگری هم در سراسر جهان استفاده می شوند که عبارت اند از مشاهده دستی، مشاهده ویدیویی، دفاتر ثبت نام، شمارش در مکان ها و مناطق مختلف، شمارنده های مکانیکی و الکترونیکی مانند درهای شمارنده برقی، ردگیری جی پی اس، شناساگرهای ترافیک جاده ای، شمارنده های وسیله نقلیه و افراد که با مگنومتر کار می نمایند و … البته در این روش ها پس از شمارش تعداد توریست ها در یک دوره زمانی مشخص، تعداد افرادی را که برای کار دائم به کشور مرجع واردشده اند از آمار کم می نمایند. هر کشور با توجه به هزینه ها، نیازمندی های نگهداری، وابستگی به زیرساخت، ریسک خرابکاری یا تناسب برای مکان های دورافتاده و … این روش ها را انتخاب می نماید . برای طراحی بهترین روش شمارش تعداد توریست ها، بهترین کار این است که ترکیبی از روش های ذکرشده مورداستفاده قرار بگیرد.

شاخص هایی مانند تعداد اتاق های پرشده هتل ها، تعداد بلیت های فروخته شده اماکن تفریحی، ترافیک هوایی، مالیات هتل ها، و میزان ارز واردشده به کشور مرجع نیز می توانند نقش آمار مکمل را ایفا نمایند.

با پیشرفت فنّاوری، روش های جدیدتری هم روی کار آمده که می توانند به اطمینان و صحت آمار بیفزایند. از میان این روش های جدید می توان به استفاده از خزنده های وب یا web crawlers به وسیله اینترنت و موتورهای جست وجو، جمع آوری داده به صورت زنده با استفاده از تلفن های هوشمند و استفاده از دوربین های پیشرفته برای شمارش بازدیدنماینده ها اشاره نمود.

آمار تسهیلات اقامتی

آمار تسهیلات اقامتی هم بخش مهمی از سیستم آمار توریسم هستند. گرچه این آمار فقط برای بازدیدنماینده هایی که شب را در کشور مقصد اقامت می نمایند معنادار هستند، اما این بخش یکی از بخش های مهم توریسم در هر کشوری است و اهمیت مالی بالایی دارد. این آمارها را می توان بر اساس اطلاعات ظرفیت تسهیلات اقامتی و میزان پر شدن آن ها به دست آورد. اگر بخواهیم آمار را از این تسهیلات اقامتی به دست بیاوریم، تعداد میهمانان آن ها برابر با توریست های ورودی خواهد بود که البته باید تعداد گردشگرانی که شب را در کشور مقصد نمی مانند نیز محاسبه کرد.

مخارج

مخارج توریسم ورودی عبارت است از مخارج توریسم از سوی یک بازدیدنماینده غیرمقیم درون اقتصاد کشور مرجع. بر اساس اعلام سازمان گردشگری جهانی این مخارج عبارت اند از میزان پرداختی در قبال کسب خدمات و کالاهای مصرفی، و همچنین اشیاء باارزش (چه برای استفاده شخصی و چه برای هدیه) در طول سفرهای توریستی. این مخارج شامل هزینه هایی است که خود بازدیدنماینده می نماید و همچنین مخارجی که دیگران بابت این سفر پرداخت می نمایند. این آمار را در کشورهای اروپایی با تراز پرداخت ها (BoP) محاسبه می نمایند.

توریسم داخلی

توریسم داخلی شامل فعالیت های یک بازدیدنماینده مقیم درون کشور مرجع، چه به عنوان یک سفر توریستی داخلی و چه به عنوان یک سفر توریستی خارجی می گردد. این آمار با روش هایی مانند شمارش مسافران در سرانجامه ها، شمارش بلیت های صادرشده، نصب دوربین های شمارشگر در جاده ها، مصاحبه ها، پرسشنامه ها و … به دست می آید. البته جدا کردن سفرهای کاری و غیر گردشگری در توریسم داخلی مشکل تر خواهد بود.

توریسم خارجی (اوت باند)

توریسم خارجی شامل فعالیت های یک بازدیدنماینده مقیم در خارج از کشور مرجع می گردد، چه به عنوان بخشی از یک سفر توریستی خارجی و چه به عنوان یک سفر توریستی داخلی. مخارج توریسم خارجی هم شامل مخارج یک بازدیدنماینده مقیم در خارج از اقتصاد کشور مرجع می گردد.

آمار توریسم در ایران

بر مبنای همین روش ها آمار ارائه شده از سوی معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی نشان می دهد که در سه ماهه اول سال جاری، شاهد ورود بیش از سه میلیون گردشگر خارجی به کشور بوده ایم که نسبت به مدت مشابه سال گذشته 40 درصد رشد داشته است؛ این در حالی است که سال 97 را با هفت میلیون و 800 هزار گردشگر ورودی به سرانجام رساندیم که نسبت به سال 96 رشدی 52 درصدی داشت و این موضوع به طور کامل نشان دهنده رشد ورود گردشگران خارجی به کشور است.

منبع: ایسنا