اردوغان ایده&zwnjهای خطرناکی برای ایران دارد - ایران عکس

به گزارش گروه رسانه های خبرنگاران به نقل از فرهیختگان، درباره اینکه اظهارات رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه یک لفاظی است یا در پشت آن یک طراحی عملیاتی واقع شده است، با مهدی حاجی آقا، استاد دانشگاه و کارشناس مسائل ترکیه، گفت وگو کردیم. حاجی آقا معتقد است، اردوغان نگاه پلیدی به همسایگانش دارد و به دنبال احیای امپراتوری عثمانی است. متن این گفت وگو را در ادامه می خوانید.

پس از تحولات عربی، ترکیه سیاست تنش صفر را کنار گذاشت و رفتار تهاجمی تر پیدا کرد. بعضی تحلیلگران الگوی سیاست خارجی آنکارا را رئالیسم تهاجمی می دانند. در سال های اخیر ترکیه در هر جبهه ای وارد شد، نتوانست پیروزی چشمگیری به دست بیاورد. آذربایجان شاید عظیم ترین و سریع ترین پیروزی برای اردوغان در سیاست خارجی بود. اظهارات دیروز رئیس جمهور ترکیه نشان می دهد این پیروزی اردوغان را تهاجمی تر نموده است. این رفتار تا کجا ادامه دارد؟

ترکیه از دوره دوم نخست وزیری و به خصوص ریاست جمهوری که اردوغان قدرت بلامنازع و با اختیارات حداکثری را در دست گرفت، ترکیه به طور کاملا عمل گرایانه به دوره نئوعثمانی گری بازگشته است. او داستان به کنار نهاده شده عثمانی گری را دوباره روی میز کار گذاشته و در دستور کار قرار داده است. در 5 سال اخیر اردوغان نیتی کاملا سوگیرانه در جهت پوشش دادن یا عملیاتی ساختن سه رویکرد اولیه داشته است. این سه رویکرد نقش تمدنی، الگویی و رهبری منطقه ای بوده است. رویکرد تمدنی یعنی آنکارا می گوید ما در گذشته امپراتوری عثمانی بودیم و 10 برابر ترکیه فعلی قلمرو داشتیم. رویکرد الگویی اش این است که می گوید ما پیشرفت کردیم و نرخ رشد مالی ما اینقدر بوده و از کجا به کجا رسیده ایم. به حق هم می گویند و برای این رشد، فکت های مشهودی دارند. هر کسی در فاصله 5 سال به 5 سال ترکیه رفته باشد، متوجه این می گردد که از نظر مالی ترکیه چقدر پیشرفت داشته است. اما رویکرد رهبری منطقه ای پسامد این دو رویکرد تمدنی و الگویی است. شما تمدن و رشد مالی داشته باشید، طبیعی است خیلی ها شما را به عنوان الگو می پذیرند. ترکیه با سردمداری اردوغان می خواهد این 3 رویکرد را جامه عمل بپوشاند. من در هر دو جامعه ایران و ترکیه زندگی نموده ام و در پژوهشی که برای وزارت کشور انجام دادم دقیقا اینها را شرح دادم. ترکیه در سال های اخیر پیروز عمل نموده است. منتها در جایی مثل جمهوری آذربایجان این پیروزیت کاملا هویداست. یا حرکت های نرمی که در ایران از خیلی وقت پیش انجام می دهد، هویداست. البته یک جاهایی به دیوار سخت خورد. مقاله آخر من درباره به دیوار سخت خوردن اردوغان در حاشیه خلیج فارس است. درمجموع اگر مطالعه طولی انجام بدهیم، ترکیه یک حرکت و پیشرفت محسوسی در سیاست هایش داشته است.

ترکیه به رهبری اردوغان نیت خصمانه ای دارد. اگر اظهارات رهبر حزب مخالف جمهوری خلق را در روزهای اخیر رصد نموده باشید متوجه خیلی از نیات پلید اردوغان در ارتباط با همسایگانش می شوید. ترکیه خصمانه جلو می آید و ایده های خطرناکی برای ایران دارد. من به اندازه کافی برای این حرفم مستندات دارم که نشان می دهد نیت باطنی اردوغان چیست. او با شخصیت چند وجهی، نقش های مختلف را کنار هم می چیند و روزبه روز جلو می رود.

اردوغان پنجشنبه در رژه باکو، شعری خواند که در ایران پان ترک ها می خوانند. این یک لفاظی است یا برنامه برای اقدام؟

اینها قابل پیش بینی است. در پژوهشم تحت عنوان جمهوری ترکیه و آذربایجان و تحرکات قوم گرایانه در ایران به صورت مستند با فکت هایی که داشتم نوشتم جریانی اینجا شکل گرفته و دارد به سمت نقطه هدف پیش می رود و این جریان به آذربایجان محدود نمی گردد. یعنی این جریان از آذربایجان به سمت آسیای میانه ادامه پیدا خواهد نمود.

اردوغان هم گفته مبارزات آذربایجان هنوز به خاتمه نرسیده است.

بله، دارند تنور را گرم و داغ نگه می دارند. ترکیه به عنوان کشور ثالث یک تنه وارد جنگ ارمنستان شد. آنکارا چنین حقی نداشت ولی چون پشتوانه هوادارانش را داشت، چنین کاری کرد. شما کمتر سراغ دارید که کشوری وارد جنگ همسایگانش گردد و کاسه داغ تر از آش گردد. ترکیه کاسه داغ تر از آش شد و با چندین هواپیمای نظامی مستشار و نیرو آورد.

آیا می گردد این طور برداشت کرد که اردوغان با این ادبیات، کریدور اتصال به دریای خزر و آسیای میانه را در سر می پروراند؟

دقیقا همین است.

آیا او با ادبیات تهاجمی درباره ارس، می خواهد ایران را در موقعیت تدافعی گرفتار و نقشه اش را اجرایی کند؟

ببینید در ارتباط با ایران خیلی نرم عمل می نماید. من دیپلمات ها و کاردارها و سفرای ترک را به شخصه می شناسم. الان سفیر فعلی ترکیه در ایران آقای دریا اورس تحصیلنموده دانشگاه آنکارا و دانشکده ای است که من در آن درس خواندم. در یک جلسه ایشان مرا شناخت که هم دانشکده ای بودیم. ایشان در ایران هر هفته جلسات متعددی با ایرانیانی که هوادار ترکیه هستند، دارد و مشغول کادرسازی و زمینه سازی برای چنین ذهنیت هایی است. کاملا هم پیروز عمل نموده است. شما یک گرایش سنجی از آذری های ایران نسبت به تحولات ترکیه بکنید تا متوجه اوضاع بشوید. من در پژوهشم نتیجه گیری کردم که ترکیه برای جامعه آذربایجان ایرانی و فراتر از جامعه آذری گروه مرجع یا رفرنس گروپ و الگو شده است. این در راستای عملکرد پیروز اینها بوده است. سفیر ترکیه در ایران تسلط کامل به زبان فارسی دارد و تحصیلنموده زبان و ادبیات فارسی است ولی سفیر ما در ترکیه بلد نیست دو کلمه ترکی استانبولی صحبت کند. این خواب غفلت سیاستمداران و مجموعه وزارت امورخارجه بد جوری به سیستم اجتماعی و حاکمیت ملی ضربه می زند. اردوغان حتی از شمال آفریقا هم غافل نیست. آنقدر در لیبی دخالت کرد که السیسی مشخصا اردوغان را تهدید به جنگ نظامی کرد.

با وجود روابط نسبتا خوب تهران و آنکارا، شما معتقدید که تجزیه ایران جزء اهداف ترکیه است؟

بله. ولی نه با لشکرکشی و جنگ مستقیم، بلکه با عملیات نرم در استان های هم زبان. متاسفانه وزارت امورخارجه از زاویه تنگ و باریک خودش دارد به مسائل نگاه می نماید. وزارت امورخارجه تیم های غیرکارشناسانه زیادی دارد. من از سال 80 سفرای ایران در ترکیه را می شناسم و عملکرد و زاویه دیدشان را می دانم. متاسفانه نمره قبولی نمی گیرند. این 5 سفیری که داشتیم هر کدام شان یک سوم عملکرد همتایان شان را در ایران داشتند. یعنی عملکرد سرکنسول های ترکیه در ایران 3 برابر سفرای ایرانی بوده است. من با اطمینان می گویم همه سفرای ایران در ترکیه مشغول کار و بیزینس شخصی هستند. عمدتا فعالیت شان این است و دغدغه دیگری ندارند.

اخبار گروه سایر رسانه ها صرفا بازنشر اخبار سایت ها و خبرگزاری هاست و خبرنگاران هیچ مسئولیتی در قبال آن ندارد.

بازگشت به صفحه رسانه ها