آمار بالای طلاق در مشهد نشان دهنده آسان نبودن گفت وگو در این شهر است - ایران عکس

به گزارش خبرنگاران، هادی خانیکی در نشستی با عنوان شهر، جامعه، گفت وگو (یادمان دکتر محمدامین قانعی راد) که شامگاه گذشته در فرهنگ سرای کودک و آینده پارک کوهسنگی برگزار گردید،با اشاره به سه نوع برخورد با بزرگان پس از مرگ آنها اظهار کرد: گونه اول این است که پس از مرگ عزیزی خیلی به آن می پردازیم و گاهی هم ممکن است دچار گزافه شویم. گونه دوم این است که فرد را با مرگش تمام گردیده می دانیم.گونه سوم این است که اندیشه های بزرگان را بازخوانی و کارهای ناتمام را تمام کنیم و نقادانه از آنچه گفته اند دنیای جدید بسازیم.این، گونه سوم کار سختی است زیرا خیلی به وضعیت ذهنی و اجتماعی وابسته است. تاکنون خوشبختانه جامعه علوم اجتماعی ایران با دکتر قانعی راد از نوع سوم برخورد نموده است .

وی ادامه داد: اگر برای قانعی راد سه مرحله از زندگی به عنوان پیش از بیماری، از بیماری تا مرگ و دوران مرگ تاکنون قائل شویم، می توان گفت ایشان از مرگش تا کنون نسبت به دوران بیماری گام های رو به جلو برداشته است، همچنین دوران بیماری نسبت به دوران سلامت هم اینگونه بوده است. او در دوران سلامت با خلاقیت و پرکاری می درخشد. در دوران سرطان بیشتر گفت و نوشت و حضور فعالانه تر در فضای مجازی پیدا کرد.در این دوران دو ساله که گرفتار بیماری شد بیشتر دیده شد.خاتمه کوشش قانعی راد در نقطه مرگ او نیست بلکه شروع باروری اوست.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی گفت: پاییز94 بود که به دعوت پژوهشکده ثامن مشهد به اینجا آمدیم و در جمعی که بجز ما دکتر یوسفی، دکتر اورعی، دکتر زنجانی زاده و...هم حضور داشتند، جلسه چاره اندیشی برای بافت تاریخی مشهد که در معرض تخریب بود را برگزار کردیم. قانعی راد درخصوص نقدهایی که نسبت به مشهد از نظر فرهنگی می گردد، مسأله اول را معنویت فروشی و نسبت آن با تجاری سازی مطرح کرد. ایشان بر ضرورت تبدیل مشهد به کانون گفت وگوهای اجتماعی تاکید می کردند، تعبیری که ایشان به کار برده بود این بود که مشهد شهری گردیده است خاموش و به دور از نقد و هشدار .سوال ایشان این بود که چرا جامعه آکادمیک به این مسئله نمی پردازد.دغدغه ای که دکتر قانعی راد در مورد مشهد داشت این بود که چرا از وضعیت گفت وگو خارج گردیده است.

خانیکی مطرح کرد: از جدی ترین مباحث دکتر قانعی راد ضرورت پرداختن به ضرورت گفت وگو با تاکید بر گفت وگوی اجتماعی بود. او گفت وگوی اجتماعی را معطوف به نقش نهادها می کرد.از گفت وگو یک امر تزئینی، لوکس و ....مورد نظر او نبود. بلکه منظور این بود که گفت وگو چگونه راهی باشد برای برون رفت از مشکلاتی که گرفتار آنها هستیم.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی یادآور شد: مشهد دومین شهر بزرگ و شاید یکی از شهرهای پر مسئله ایران است. مشهد نصف وسعت پایتخت و یک سوم جمعیت آن را دارد اما زیر پوست شهر زیارت برخی آسیب های اجتماعی بیشتر از شهرهای دیگر است.

وی در خصوص آسیب هایی که گفت وگو را سخت می نماید، اعلام کرد: مهمترین شاخصه ای که می تواند نشان دهد یک جامعه دچار فقر و ضعف گفت وگو است، ضعف یا فقر گفت وگو در خانواده است. رقم طلاق در مشهد رقم بالایی است که نشان دهنده ین است که گفت وگو در این شهر آسان نیست.خراسان رضوی رتبه دوم کشوری را در نزاع دار د. نزاع یعنی رگ های گردن بجای برهان قوی می گردد. این موضوع نشان می دهد یکی دیگر از عواملی که عدم گفت وگو را مستعد می نماید نزاع و خشونت است. شاخص سوم پیشروی مرزهای ناپایداری از حاشیه شهر به متن توسط حاشیه شهر است.از هر سه نفر در مشهد می گردد یک نفر را حاشیه نشین قلمداد کرد. شاخص چهارم تخریب سریع و بی رحمانه بافت های تاریخی در این شهر است که مسأله ای کالبدی و اجتماعی است. بحران های زیست محیطی و بحران آب، بی آبی و کم آبی و... از منابع فراوری خشونت و وضعیت را از گفت وگو خارج کردن است. البته در شرایطی همین موارد می تواند یک منبع برای گفت وگو باشد. شرایطی در مشهد وجود دارد که امکان گفت وگو را تهدید می نماید.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به اینکه به تخریب فیزیکی بافت ها توجه می کنیم اما به اینکه چگونه تجارت، فرهنگ معنوی را در خود هضم می نماید کمتر توجه می کنیم، گفت:اگر می خواهیم به گفت وگو برگردیم راهی نداریم جز اینکه به تخریب های فرهنگی و ذهنی بیشتر از تخریب های کالبدی حساس باشیم. اینکه دو سازمان یابی فضایی متفاوت در مشهد نسبت به گذشته شکل گرفته است امتناع گفت وگو را به وجود آورده است. اینکه در یک شهر زائر را تعریف کنیم و زائر و شهروند دو انسان باشند که به یکدیگر کاری نداشته باشند طبیعتاً نتیجه اش این می گردد که با دو شهر در یک شهر روبرو باشیم؛ شهری که ویژگی اصلی آن زیارت است و شهری که ویژگی جدید تجارت برای کسب و کار روزمره در آن ایجاد گردیده است.

وی با اشاره به اینکه حداقل سه زمینه مهم وجود دارد که می توانیم آنها را فرصت هایی برای گفت وگو قرار دهیم، اعلام کرد: اولین موضوع مقوله زیارت و وجود حضرت رضا در این شهر است. نسبتی که بین امام رضا به عنوان امام گفت وگو و رئوف وجود دارد آنقدر ظرفیت دارد که بتوانیم این ظرفیت را در زندگی مدرن خود بازسازی کنیم. فضای قدسی ای که مبتنی بر زیارت است برای ما نگاه نوستالژیک خلق می نماید. زمینه های محبتی را فراهم می نماید.گفت وگو با خاطره مشترک، تعلق مشترک،باور مشترک و... می تواند شکل بگیرد.

خانیکی ادامه داد: مشهد امروز یک شهر چند فرهنگی گردیده است. ارتباطات میان فرهنگی در اینجا بسیار اهمیت دارد. اگر به جهان نگاه کنیم پویایی جهانی در جوامع چند فرهنگی است. کانادا استرالیا به دلیل روبرو فرهنگ های مختلف امکان خلق موقعیت های جدید را دارند. هم آمیزی اجتماعی ممکن گردیده است.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی مطرح کرد: موضوع بعدی ماهیت و ظرفیت ابزارهای نوین ارتباطی همچون شبکه های اجتماعی است که می تواند از درون آنها نهادها و مناسبات نویی آفریده گردد . به همین دلیل در مشهد امکان هایی برای مصاحبه است.فرصت های جدید گفت وگو هم وجود دارد فقط باید آن را بشناسیم و گفت وگو را عملا جدی بگیریم. منظور از جدی دریافت این است که گفت وگپ فقط موضوعیت ندارد بلکه گفت وگو طریقیت دارد یعنی برای ما راه باز می نماید حتی در شرایط بحرانی.