علل خشکی پوست و شیوه های درمان و پیشگیری از آن
به گزارش ایران عکس، گاهی خشکی پوست علت های ساده ای دارد. در این موارد، تخلیه لیپیدها ممکن است به علت استفاده از صابون های قوی، پوشیدن لباس های حساسیت زا و دوش گرفتن و حمام کردن طولانی و داغ باشد. یک عامل محیطی مهم خشکی پوست قرار گرفتن درمعرض هوای خیلی گرم یا سرد با رطوبت کم است.
علت خشکی پوست، از دست رفتن آب بدن است. در واقع، اولین قسمتی که این مشکل را اعلام می نماید، پوست فرد است. علت این موضوع ممکن است موارد بسیار زیاد و متنوعی باشند. حتی ممکن است بروز همزمان چند مورد از این موارد برای یک فرد، موجب خشکی پوست در وی گردد.
بهتر است ابتدا عامل زمینه ای ایجادنماینده مشکل را شناسایی کنیم تا بتوانیم بهتر به مقابله با آن بپردازیم. فاکتورهایی که ممکن است پوست خشک را در افراد ایجاد نمایند، عبارتند از سبک زندگی (از نظر مقدار نوشیدن آب و …)، محیط (از نظر آب و هوا و نیز استرس) و موقعیت سلامتی خود فرد.
خشک شدن پوست در بعضی موارد برای فرد بسیار آزاردهنده و دردناک می گردد. به سبب خشک شدن بیش از حد پوست، خارش و ترک خوردن پوست و حتی گاهی خونریزی از این ترک ها در فرد بروز پیدا می نماید.
ساختار پوست خشک
پوست از بدن ما در برابر عوامل بیرونی و محیطی محافظت می نماید. پوست ما سه لایه دارد. لایه زیرین، هیپودرم است که از بافت چربی، رگ و عصب تشکیل شده است.لایه میانی پوست درم نام دارد. این لایه از بافت های همبند و الیاف کلاژن، فیبرهای الاستین، رگ های خونی، غدد چربی، فولیکول های مو و غدد عرقی تشکیل شده است. لایه رویی اپیدرم است که از کراتینوسیت تشکیل شده است.
سلول های سطح پوست در احاطه لایه های لیپید هستند. لایه های لیپید از کلسترول، اسیدهای چرب و سرامید تشکیل شده اند. لایه شاخی پوست (بیرونی ترین قسمت اپیدرم) وظیفه آبرسانی به پوست را بر عهده دارد. لیپیدها از تبخیر آب ذخیره شده در پوست جلوگیری می نمایند.
غدد چربی و عرق که عوامل طبیعی رطوبت رسان پوست هستند با مشارکت در رطوبت رسانی به مواد تشکیل دهنده پوست به عنوان نگهدارنده های درونی رطوبت پوست عمل می نمایند.
خشک شدن پوست یا همان درماتیت پوستی در یکی از این سه دسته قرار می گیرد:
درماتیت تماسی
همان طور که از نام آن پیداست این حالت زمانی بروز پیدا می نماید که پوست فرد با ماده ای تماس پیدا نموده که واکنشی موضعی را در پی داشته است. این عامل می تواند یک ماده شیمیایی مثلا مواد شوینده باشد. بنابراین این حالت به گونه ای آلرژی محسوب می گردد و زمانی بروز پیدا می نماید که پوست در معرض ماده ای که به آن حساسیت دارید قرار گرفته باشد.درماتیت سبورئیک
در این حالت پوست بیش از حد روغن فراوری می نماید که سبب بروز جوش و آکنه روی پوست می گردد.درماتیت آتوپیک
این مورد در بین عوام تحت عنوان اگزما شناخته می گردد و نوعی بیماری پوستی محسوب می گردد که به موجب آن پوست فرد پوسته پوسته و خشک می گردد. این مورد بیشتر در بچه ها و جوانان دیده می گردد.گفتنی است که بعضی بیماری ها مثلا دیابت یا بعضی از بیماری های پوستی همانند پسوریازیس نیز پوست خشک را برای فرد ایجاد می نمایند.
چه عواملی احتمال بروز پوست خشک را در فرد افزایش می دهند
با افزایش سن به طور کلی مقدار فراوری پایه همه مواد در بدن کاهش پیدا می نماید. غدد چربی پوستی نیز با افزایش سن، مقدار کمتری چربی روی پوست ترشح می نمایند که این موضوع سبب خشکی پوست در فرد می گردد یا این شرایط را تشدید می نماید.آب و هوا نیز در بروز و تشدید پوست خشک تاثیر به سزایی دارد. در فصل های سرد و خشک به علت خشک بودن هوا و به این علت که مقدار تعریق در فرد کاهش می یابد؛ خشکی پوست تشدید می گردد.
سابقه خانوادگی یا به عبارتی دیگر زمینه ارثی مثبت نیز فرد را با احتمال بیشتری نسبت به سایرین در معرض مشکل پوست خشک قرار می دهد. افرادی که عادت دارند بیش از حد حمام نمایند یا حمام آب داغ بگیرند بیش از سایرین با مشکل خشکی پوست روبرو هستند.
علت خشکی پوست چیست؟
گاهی خشکی پوست علت های ساده ای دارد. در این موارد، تخلیه لیپیدها ممکن است به علت استفاده از صابون های قوی، پوشیدن لباس های حساسیت زا و دوش گرفتن و حمام کردن طولانی و داغ باشد. یک عامل محیطی مهم خشکی پوست قرار گرفتن درمعرض هوای خیلی گرم یا سرد با رطوبت کم است.علت خشکی پوست شما می تواند استفاده از کرم مرطوب نماینده در زمان اشتباه باشد. زمان درست برای مرطوب کردن پوست دقیقا پس بعد از شستن آن است (وقتی هنوز کاملا خشک نشده). زمانی پوست تان بیشترین مقدار رطوبت را دارد که خیس است و هنگامی که پوست تان آبرسانی شده است مرطوب نماینده ها برترین کارایی را دارند.
خشکی پوست اغلب در زمستان ها بدتر می گردد و چند عامل دارد:
در این فصل از سال دما و رطوبت هوا پایین است. بعلاوه، استفاده از دستگاه های گرمایشی هوا را خشک می نماید و مقدار آب لایه شاخی پوست را می کاهد. در طول تابستان نیز قرارگرفتن مداوم در مقابل دستگاه های خنک نماینده ممکن است همین اثر را در پی داشته باشد.بعضی داروها نظیر داروهای مُدر یا رتینوئید ها پوست را به طور موقت خشک می نمایند. در این موارد، معمولاً قطع دارو مشکل خشکی پوست را حل می نماید. بعلاوه، در سنین سالخوردگی، در پی عواملی نظیر تغییرات متابولیک و مصرف کمتر مایعات، پوست خشک و نازک می گردد و حالت ارتجاعی خود را از دست می دهد.
عوامل مرتبط با فرآیند پیری پوست نیز حرکت کراتینوسیت ها را از لایه زیرین اپیدرم به لایه شاخی پوست کاهش می دهند، در نتیجه، فعالیت غدد چربی کمتر و پوست خشک می گردد. افزون بر این، در دوران یائسگی یا کم کاری و پرکاری تیروئید تعادل هومورمون ها از بین می رود. این امر نیز ممکن است با خشکی شدید پوست همراه باشد.
برای درمان پوست خشک سبک زندگی تان را تغییر دهید
بیش از حد دوش نگیرید. فاصله یک روز درمیان برای دوش گرفتن مناسب است.از مواد شوینده مثلا صابون یا شامپو بدن مرطوب نماینده بهره ببرید.
وقی شوینده ٔ صورت انتخاب می کنید، از خرید انواع صابون و شوینده هایی که دارای محتویات ناملایم مثلا الکل، رتینوئید و آلفا هیدروکسی اسید هستند، اجتناب کنید. این محتویات غیرضروری، پوست را خشک می نماید و باعث تحریک و التهاب پوست می گردد.
انواع شوینده های ملایم و مرطوب نماینده بدون رایحه وجود دارد که می توانید امتحان کنید.
وجود مواد زیر در شوینده ها به این معناست که محصول مورد نظر، می تواند رطوبت پوست را حفظ کند. موقع خرید شوینده ها، دنبال این محتویات بگردید:
* آلکیل پلی گلیکوزید؛
* پلی اتیلن گلیکول؛
* سورفکتانت های سیلیکونی؛
* لانولین؛
* پارافین.
سیندت ها یا تمیزنماینده های مصنوعی یکی دیگر از مواد مفید صابونی هستند. سیندت ها شامل مواد شیمیایی مختلفی مثلا سولفور تری اکسید، اسید سولفوریک و اتیلن اکسید هستند که این مواد برای پوست های حساس، بسیار ملایم است.
موقع استفاده از صابون و شوینده ها روی پوست، باید با ملایمت رفتار کنید. فقط از نوک انگشتان تان بهره ببرید و به آرامی این مواد را روی صورت پخش کنید. از اسفنج ها و لیف های ساینده استفاده نکنید. هرگز پوست صورت خود را با شدت مالش ندهید چون موجب تحریک پوست می گردد.
از شستن چندباره ٔ صورت در طول روز، خودداری کنید. اگر پوست خشک دارید، بهتر است که فقط یک بار آن هم شب ها، صورت خود را بشویید. این کار، پوست شما را بعد از یک روز طولانی، تمیز و آلودگی سطحی آن را حذف می نماید؛ بدون اینکه چربی ضروری پوست را از بین ببرد.
هر روز پوست صورت خود را لایه برداری نکنید. این کار را فقط هفته ای یک بار انجام بدهید. با این کار، التهاب ناشی از لایه برداری بیش ازحد کاهش می یابد.
هوای منزل و حل کارتان را با دستگاه بخور مرطوب نگه دارید. (مخصوصا در فصول سرد سال)
زمانی که پوستتان به علت خشکی بیش از حد آغاز به خارش می نماید، از مرطوب نماینده های موضعی بهره ببرید و از خارش پوستتان بپرهیزید.
بعد از استحمام از لوسیون ها و کرم های مرطوب نماینده روی پوستتان بهره ببرید و آنها را بسیار ملایم روی آن ماساژ دهید.
استفاده از کرم های مرطوب نماینده یاری می نماید که پوست شما رطوبت طبیعی خود را حفظ کند.
مرطوب نماینده ای که برای پوست صورت استفاده می کنید، باید بدون رایحه و الکل باشد؛ چون این مواد، باعث ایجاد التهاب در پوست می شوند. می توانید از مرطوب نماینده هایی بهره ببرید که ضدآفتاب دارند و از این طریق پوست خود را در مقابل اشعهٔ آفتاب حفاظت کنید. دنبال محصولاتی بگردید که توانایی حفظ رطوبت پوست را دارند.
برای اینکه رطوبت ازدست رفته ٔ پوست را باز گردانید، از مرطوب نماینده های بر پایه ٔ چربی بهره ببرید. این مرطوب نماینده ها حاوی موادی است که پوست شما را هیدراته نگه می دارد.
محصولاتی که بر پایه ٔ وازلین تهیه می شوند، برای پوست های خشک برترین انتخاب هستند. این محصولات نسبت به کرم های عادی، ماندگاری بیشتری دارند و در پیشگیری از تبخیر رطوبت طبیعی پوست، بسیار مؤثرتر هستند.
بالم لب، محصول خوبی برای بازیابی و بهبود ترک خوردگی و خشکی لب است. بالم لب باید حاوی پترولیوم، ژله پترولیوم یا روغن های معدنی باشد. محصولی خریداری کنید که استفاده از آنها احساس خوبی به شما بدهد و خارش و سوزش ایجاد نکند. در صورت ایجاد خارش و سوزش، از محصول دیگری بهره ببرید.
همان طور که گفتیم یکی از علل اصلی خشکی پوست، کاهش آب بدن است. سعی کنید در طول روز آب زیادی بنوشید. این موضوع نه تنها موجب جلوگیری از بروز خشکی پوست در شما می گردد، بلکه زیبایی پوستتان را نیز دو چندان می نماید.
خشکی پوست ممکن است بسیار حاد باشد و باعث ایجاد خراش در پوست گردد. پوست خراشیده، ورود باکتری به بدن را تسهیل می نماید و باعث ایجاد عفونت می گردد. اگر فکر می کنید ممکن است مبتلا به عفونت باشید، حتما به پزشک مراجعه کنید.
نشانه های عفونت عبارت اند از:
- قرمزی؛
- حرارت؛
- چرک؛
- تاول؛
- جوش یا بثورات پوستی؛
- جوش چرکی؛
- تب.
بیماری های ایجاد نماینده پوست خشک
بعضی از بیماری ها ممکن است با تظاهری همانند پوست خشک همراه باشند. در این موارد تنها راه درمان پوست خشک، برطرف عامل زمینه ای یعنی درمان بیماری است. در ادامه به بعضی از این بیماری ها اشاره خواهیم کرد.بیماری های کلیوی
کلیه مسئول هموستاز بدن و دفع مواد زاید و تنظیم مقدار آب بدن است. بنابراین بروز هر گونه مشکل در کلیه ها سبب می گردد که بدن در تنظیم مقدار آب با مشکل روبرو گردد و نیز نتواند مواد سمی را به درستی دفع کند. بنابراین این مورد می تواند خشکی و خارش پوست را در فرد ایجاد کند.سرطان پوست
در این حالت سلول های پوستی بیش از حد تکثیر می شوند. بنابراین به لایه های پوست فرد افزوده شده و پوست ضخیم می گردد. در این حالت خشکی پوست شدیدی در فرد ایجاد می گردد که بسیار آزاردهنده خواهد بود.دیابت
یکی از تظاهرات شایع در دیابت، تظاهرات پوستی است. دیابت با چند مکانیسم مختلف سبب خشک شدن پوست می گردد. اول این که در دیابت به علت افزایش قند خون بدن دچار کم آبی می گردد و زمینه برای پوست خشک فراهم می گردد.دیابت در فرآیند تعریق نیز دخالت داشته و مقدار آن را در فرد دیابتی کاهش می دهد. بنابراین این مورد هم سبب خشک شدن پوست می گردد. بنابراین در یک فرد دیابتی افزایش ضخامت پوست، ترک های پوستی و خشکی شدید پوست را شاهد هستیم که این موارد در پی هم روی یکدیگر اثر تقویتی داشته و موجب خشکی پوست و بدتر از آن بروز زخم ها و عفونت های باکتریایی شدیدی در فرد می گردد.
کم کاری غده تیرویید
غده تیرویید نقش به سزایی در بسیاری از فعالیت های بدن داشته و سطح متابولیسم را در افراد کنترل می نماید. بنابراین هرگونه اختلالی در آن مشکل همه جانبه ای را در فرد ایجاد می نماید که یکی از این محل ها، پوست و مو است. اگر کم کاری تیروئید (هایپوتیروییدی) بیش از حد طول بکشد پوست فرد به شدت خشک می گردد. البته زمانی که فرد در صدد درمان مشکل تیروییدی خود برمی آید، این مشکل نیز خود به خود بهبود پیدا می نماید.منبع: سایت دکتردکتر
سایت لافارر
سایت چطور
منبع: راسخون