آیا فریب در ازدواج جرم است؟، آنالیز حقوقی تدلیس در نکاح و مجازات آن - ایران عکس

به گزارش خبرنگار حقوقی و قضائی گروه اجتماعی خبرگزاری خبرنگاران، در راهروهای دادگاه خانواده شکایت هایی ازاین دست بسیار شنیده می شود: بعد از ازدواج فهمیدم همسرم استاد دانشگاه نیست. زنم پیش از ازدواج با من با کس دیگری ازدواج نموده بود و به من نگفته بود. همسرم بیماری روحی داشته و من را از این موضوع بی خبر گذاشته بود. شوهرم زن دوم داشت و از من پنهان نموده بود . پدر و مادر نامزدم اجاره ای بودند و برای خواستگاری از من اجیر شده بودند و... . این ها زبان حال کسانی است که در ازدواج فریب خورده اند.

امروزه یکی از مسائل میان زوج های جوان که به واسطه آن کانون های گرم خانواده در همان سال های اول از هم می پاشد، نبود صداقت و فریب خوردن یکی از طرفین یا اصطلاحاً فریب در ازدواج است که بخشی از پرونده های دادگاه خانواده را به خود اختصاص داده است.

با توجه به پرونده های موجود در دادگاه ها بیشتر موارد فریب در ازدواج که از جانب آقایان انجام شده، دروغ در بیان داشتن تحصیلات عالیه، شغل مناسب و یا حتی ادعای فرزندی یکی از خانواده های معروف بودن است و در مقابل فریب هایی که از جانب خانم ها انجام شده اکثراً مبتنی بر پنهان کردن ازدواج در گذشته است که با آشکار شدن این موارد، فریب خورده شکایت خود را تحت عنوان تدلیس در نکاح یا همان فریب در ازدواج به دادگاه خانواده ارائه می دهد.

تدلیس از نظر حقوقی به چه معناست؟

امیرحسین صفدری پژوهشگر حوزه حقوق و خانواده در تبادل نظر با خبرنگار حقوقی و قضائی گروه اجتماعی خبرگزاری خبرنگاران، با ذکر مثالی در خصوص تدلیس در نکاح گفت: نکته مهمی که باید به آن اشاره نمود این است که اگر هرکدام از طرفین عقد نکاح یعنی زوج یا زوجه خودش را وکیل یا استاد دانشگاه یا دکتر و... معرفی کند و پس از عقد نکاح تعیین شود که این حرف ها فقط یک ادعا پوچ بوده است در عالم حقوق به این کار تدلیس در نکاح می گویند، که هرکدام از طرفین که قربانی این فریب شده باشد می تواند تقاضای فسخ نکاح را بکند.

تدلیس جرم است و مجازات دارد

این محقق علم حقوق اضافه نمود: علاوه بر فسخ نکاح این عمل برای فرد فریب دهنده مجازات هم دارد و مطابق با ماده 647 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات قانون گذار بیان می نماید: چنانچه هر یک از زوجین قبل از عقد ازدواج طرف خود را به امور واهی از قبیل داشتن تحصیلات عالی، تمکن اقتصادی، موقعیت اجتماعی، شغل و سمت خاص، تجرد و امثال آن فریب دهد و عقد بر مبنای هر یک از آن ها واقع شود مرتکب به حبس تعزیری از 6 ماه تا 2 سال محکوم می شود.

شخص ثالث را می توان در تدلیس متهم نمود؟

وی در پاسخ به این سؤال که آیا می توان اشخاص ثالث را نیز در این خصوص متهم نمود گفت: آنچه به ظاهر از مواد قانونی برمی آید این است که ما نمی توانیم برای شخص ثالث اتهامی در این خصوص در نظر بگیریم چراکه قانون گذار ما در این مورد خاص سکوت نموده است.

صفدری تأکید کرد: می توان به صراحت گفت که این یک ضعف در قانون گذاری محسوب می شود و پیشنهاد بنده به عنوان یک پژوهشگر و محقق در علم حقوق این است که قانون گذار محترم با اصلاح ماده 647 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات به این مسئله مهم اشاره ای نموده و مجازاتی کمتر از مجازات ماده فوق برای افرادی که از این ادعاهای پوچ خبر دارند و در جلسه خواستگاری پنهان می نمایند در نظر بگیرد تا شاهد کاهش این جرم در جامعه باشیم.

تدلیس توسط اشخاص ثالث هم می تواند موجب ایجاد امکان فسخ شود

این پژوهشگر مسائل حقوقی در پاسخ به این سؤال که آیا هرگاه تدلیس از طریق شخص ثالثی واقع شود؛ چنانکه، پدر یا مادر پسر یا دختر، یا واسطه ازدواج، صفاتی برخلاف واقع برای همسر یا شوهر ذکر نموده و طرف دیگر را فریب داده باشد، آیا فریب خورده حق فسخ خواهد داشت، شرح داد: فردی که در ازدواج به خاطر ادعاهای توخالی از طرف مقابل فریب خورده است این حق را دارد که تقاضای فسخ نکاح را بکند. چنانکه قانون گذار ما در ماده 1128 قانون مدنی بیـان می دارد: هرگاه دریکی از طرفین صفت خاصی شرط شده و بعد از عقد معلوم شود که طرف مذکور فاقد وصف مقصود بوده، برای طرف مقابل حق فسخ خواهد بود، خواه وصف مذکور در عقد تصریح شده یا عقد متبایناً بر آن واقع شده باشد. نکته مورد توجه این است که فسخ نکاح تشریفات خاص طلاق را ندارد و فرد فریب خورده به راحتی می تواند تقاضای فسخ نکاح را داشته باشد.

مراحل فسخ نکاح در مواجهه با تدلیس

وی در خصوص نحوه و مراحل فسخ نکاح توسط فرد فریب خورده (زن یا مرد) گفت: فردی که فریب خورده است بهتر است ابتدا یک اظهارنامه قانونی برای طرف مقابل خود ارسال کند و پس ازآن دادخواستی مبنی بر تدلیس در نکاح در دادگاه خانواده مطرح کند دادگاه پس از آنالیز ادله موجود و صحت آن ادله حکم بر فسخ نکاح صادر می نماید.

این محقق علم حقوق در رابطه بااینکه آیا مرد فریب خورده باید مهریه و نفقه ایام پس از نکاح را پرداخت کند یا خیر توضیح داد: درصورتی که فسخ نکاح قبل از نزدیکی صورت بگیرد مهریه به زن تعلق نمی گیرد، اما اگر نزدیکی انجام شده باشد در این خصوص اختلاف نظر وجود دارد که نظر غالب فقها دادن مهرالمثل به زن است.

وی اضافه نمود: به این ترتیب مهریه دادن و یا مهریه ندادن در فسخ نکاح بستگی به نزدیکی زوجین باهم دارد. نکته مهم دیگر که باید گفت این است که اگر مردی مهریه را قبل از نکاح کامل پرداخت نموده باشد و نکاح به دلیل فسخ از بین برود مرد می تواند تمامی مهریه را از زوجه خود مطالبه کند.

دقت در انتخاب افراد، رعایت صداقت متقابل در ازدواج، عدم دخالت در تصمیم گیری های دیگران در ازدواج و آشنایی به قانون می تواند ضامن شکل گیری یک ارتباط سالم در تشکیل خانواده باشد و طرفین عقد باید با چشمان باز و با تحقیقات کافی نسبت به پذیرش این قرارداد اقدام نمایند تا پشیمانی به بار نیاید.

4145