ضعف پا کمبود کدام ویتامین است؟ 7 ماده مغذی که باید بشناسید - ایران عکس

علت ضعف پا

تشخیص علت ضعف پا و درمان به موقع آن اهمیت زیادی دارد. چرا که این عارضه ممکن است نشانه ی یک بیماری جدی باشد. در ادامه به آنالیز علل مختلف ضعف پا می پردازیم.

1. فتق دیسک

فتق دیسک زمانی اتفاق می افتد که ماده ژل مانند درون دیسک ها که به عنوان بالشتک بین مهره های ستون فقرات عمل می نمایند، در اثر پارگی خارج گردد و درد ایجاد کند. این عارضه می تواند به علت آسیب یا تغییرات دژنراتیو مرتبط با سن در ستون فقرات اتفاق بیفتد.

در صورتی که فتق دیسک به عصب مجاور فشار بیاورد، ممکن است درد و بی حسی در طول مسیر عصب آسیب دیده ایجاد گردد که اغلب تا پا ادامه می یابد. سایر علائم عبارتند از:

• ضعف عضلانی
• دردی که هنگام ایستادن یا نشستن بدتر می گردد
• احساس سوزن سوزن شدن یا سوزش در ناحیه آسیب دیده

اگر علائم این بیماری را تجربه کردید، به پزشک مراجعه کنید. درمان های محافظه کارانه از جمله استراحت و فیزیوتراپی معمولا علائم را طی چند هفته تسکین می دهند.

2. سکته مغزی

سکته مغزی زمانی رخ می دهد که خون رسانی به مغز به علت انسداد یا پاره شدن رگ قطع می گردد. این اتفاق می تواند باعث بی حسی یا ضعف ناگهانی صورت، بازوها یا پاها گردد. سایر علائم و نشانه های سکته مغزی شامل موارد زیر است:

• مشکل در صحبت کردن
• سردرد ناگهانی و شدید
• افتادگی یک طرف صورت یا لبخند نامتقارن

اگر شما یا شخص دیگری دچار سکته مغزی شدید، فورا با اورژانس (تلفن 115) تماس بگیرید. درمان سریع بسیار حیاتی است و خطر عوارض طولانی مدت را کاهش می دهد.

3. سندرم گیلن باره

سندرم گیلن باره (GBS) یک اختلال خودایمنی نادر است که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه به اعصاب حمله می نماید و اغلب در ابتدا باعث گزگز و ضعف پا می گردد. اگر این بیماری درمان نگردد، ضعف به سرعت توسعه می یابد و در نهایت کل بدن را فلج می نماید. از سایر علائم GBS می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• احساس گزگز یا سوزن سوزن شدن در مچ دست، انگشتان دست، مچ پا و انگشتان پا
• درد شدید که در شب بدتر می گردد
• مشکل در حرکت دادن چشم ها یا صورت
• مشکل در کنترل مثانه یا روده

علت سندرم گیلن باره تعیین نیست. اما معمولا یک عفونت مانند آنفولانزای معده یا عفونت تنفسی در بروز آن نقش دارد. در صورت مشاهده هر یک از علائم این بیماری باید فورا به پزشک مراجعه کنید. GBS درمان قطعی ندارد، اما می توان علائم بیماری و درنتیجه مدت زمان آن را کاهش داد.

.

4. بیماری ام اس (MS)

مولتیپل اسکلروزیس یا ام اس بیماری خودایمنی سیستم عصبی مرکزی است. در افراد مبتلا به MS، سیستم ایمنی بدن به میلین (غلاف محافظ اطراف اعصاب) حمله می نماید. این بیماری معمولا در افراد 20 تا 50 ساله تشخیص داده می گردد.

ام اس می تواند طیف گسترده ای از علائم ایجاد کند که از فردی به فرد دیگر فرق دارد. بی حسی و خستگی شایع ترین علائم این بیماری هستند. سایر علائم عبارتند از:

• ضعف عضلانی
• اسپاسم عضلانی
• مشکل در راه رفتن
• لرزش
• دردهای حاد و مزمن
• اختلال بینایی

ام اس یک بیماری مادام العمر است که می تواند شامل دوره هایی از عود علائم و سپس دوره های بهبودی باشد یا به صورت پیش رونده ظاهر گردد. دارودرمانی و فیزیوتراپی به بازیابی قدرت پاها یاری می نماید و سرعت پیشرفت بیماری را کاهش می دهد.

5. گیرافتادگی عصب

درد سیاتیک به علت فشردگی یا گیرافتادگی عصب در پایین کمر رخ می دهد. عصب سیاتیک طولانی ترین عصب بدن است و از کمر به سمت لگن، باسن و پاها امتداد می یابد.

درد سیاتیک معمولا فقط یک طرف بدن را تحت تاثیر قرار می دهد. این عارضه از خفیف تا شدید متغیر است و با عطسه یا نشستن طولانی مدت بدتر می گردد. بعلاوه ممکن است به ضعف و بی حسی پا منجر گردد.

سیاتیک خفیف با استراحت و اقدامات خودمراقبتی از جمله انجام حرکات کششی از بین می رود. اما اگر درد بیش از چند هفته طول کشید یا شدید بود، باید نزد پزشک بروید. در صورتی که درد ناگهانی و شدید در کمر یا ساق پا با ضعف و بی حسی عضلانی یا مشکل در کنترل مثانه یا روده همراه بود، فورا به اورژانس مراجعه کنید.

6. نوروپاتی محیطی

نوروپاتی محیطی به معنی آسیب سیستم عصبی محیطی است که اعصاب را از سیستم عصبی مرکزی به سایر قسمت های بدن متصل می نماید. این عارضه می تواند به علت کمبود مواد مغذی، آسیب، عفونت و چند بیماری از جمله دیابت و کم کاری تیروئید رخ دهد.

علائم نوروپاتی محیطی معمولا با بی حسی یا گزگز دست و پا آغاز می گردد، اما ممکن است به سایر قسمت های بدن سرایت کند. از سایر علائم این بیماری می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• ضعف
• دردی که در شب بدتر می گردد
• احساس سوزش یا یخ زدگی
• درد تیز و شدید
• مشکل در راه رفتن

درمان به علت آسیب عصبی بستگی دارد و ممکن است با کنترل بیماری زمینه ای آغاز گردد.

7. بیماری پارکینسون

بیماری پارکینسون یک اختلال عصبی است که ناحیه ای از مغز به نام جسم سیاه را تحت تاثیر قرار می دهد. علائم این بیماری به تدریج در طول چند سال ایجاد می گردد. مسائل حرکتی معمولا اولین علامت هستند. سایر علائم عبارتند از:

• تغییر سایز دستخط
• آهسته شدن حرکات (برادی کینزی)
• سفتی اندام ها
• مشکل در حفظ تعادل یا راه رفتن
• لرزش
• تغییر صدا

درمان بیماری پارکینسون شامل ترکیبی از تغییرات سبک زندگی، دارودرمانی و راه حلهای توانبخشی است. مصرف دارو و فیزیوتراپی می تواند سرعت از دست عضلات را کاهش دهد.

8. میاستنی گراویس

میاستنی گراویس (MG) یک اختلال عصبی-عضلانی است که باعث ضعف عضلات اسکلتی می گردد. این بیماری می تواند افراد را در هر سنی تحت تاثیر قرار دهد، اما در زنان زیر 40 سال و مردان بالای 60 سال شایع تر است. میاستنی گراویس علائم مختلفی دارد که شامل موارد زیر هستند:

• ضعف عضلانی در دست ها و پاها
• افتادگی پلک
• دوبینی
• مشکل در صحبت کردن
• مشکل در بلع یا جویدن

هیچ راهی برای درمان قطعی میاستنی گراویس وجود ندارد. اما می توان پیشرفت آن را محدود کرد و ضعف عضلانی را بهبود بخشید. درمان MG شامل تغییر سبک زندگی، مصرف دارو و گاهی اوقات جراحی است.

9. ضایعه یا تومور ستون فقرات

آسیب یا تومور ستون فقرات به معنی ایجاد بافت غیرطبیعی در داخل یا اطراف نخاع یا ستون فقرات است. تومورها می توانند سرطانی یا غیرسرطانی باشند. آن ها ممکن است از ستون فقرات منشاء بگیرند یا از محل دیگری به آنجا توسعه یابند.

کمردرد شایع ترین علامت این عارضه است که در شب بدتر می گردد یا با فعالیت افزایش می یابد. بعلاوه اگر تومور به عصب فشار بیاورد، می تواند باعث بی حسی یا ضعف بازوها، پاها یا قفسه سینه گردد. درمان این عارضه به نوع و محل ضایعه یا تومور و سرطانی بودن یا نبودن آن بستگی دارد و شامل جراحی، پرتودرمانی و شیمی درمانی است.

10. اسکلروز جانبی آمیوتروفیک

اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS) که به آن بیماری لو گهریگ هم می گویند، یک بیماری عصبی پیش رونده است که به سلول های عصبی آسیب می رساند و اغلب با انقباض عضلات و ضعف پا آغاز می گردد. سایر علائم عبارتند از:

• مشکل در راه رفتن یا انجام کارهای روزانه
• مشکل در بلع
• گفتار نامفهوم
• مشکل در بالا نگه داشتن سر

در حال حاضر، هیچ درمانی برای ALS وجود ندارد، اما با روش های مختلف می توان به کنترل علائم و عوارض آن و بهبود کیفیت زندگی بیماران یاری کرد.

11. سموم

نوروپاتی توکسیک به آسیب عصبی ناشی از سموم از جمله مواد شیمیایی پاک نماینده، حشره کش ها و آفت کش ها، فلزات سنگین مانند سرب و کادمیوم و الکل اشاره دارد. این شرایط بر اعصاب دست ها و پاها تاثیر می گذارد و باعث درد عصبی، بی حسی، گزگز و ضعف می گردد. بعلاوه ممکن است در نهایت حرکت کردن را با مشکل روبرو کند. مصرف دارو و اجتناب از سموم به کنترل علائم یاری می نماید.

کمبود چه ویتامینی باعث ضعف پا می گردد؟

ویتامین ها به عنوان مواد مغذی ضروری نقش مهمی در متابولیسم انرژی، حفظ سلامت اعصاب و عضلات و عملکرد مناسب سیستم ایمنی دارند. بنابراین کمبود آن ها ممکن است روی سیستم های مختلف بدن تاثیر بگذارد و به طیف وسیعی از علائم آزاردهنده منجر گردد.

اگر می خواهید بدانید که ضعف پا کمبود کدام ویتامین است، باید بگوییم که محتمل است از دریافت ناکافی مواد مغذی زیر ناشی گردد:

1. ویتامین D

ویتامین D که به آن ویتامین آفتاب هم می گویند، برای سلامت استخوان ها لازم است. چون بدن فقط زمانی می تواند کلسیم (جزء اصلی استخوان) را جذب کند که ویتامین D کافی داشته باشد. این ویتامین بعلاوه بسیاری از عملکردهای سلولی را تنظیم می نماید. علاوه بر این، به دلایل داشتن خاصیت آنتی اکسیدانی و ضدالتهابی در حفظ سلامت سیستم ایمنی، عملکرد عضلات و فعالیت سلول های مغز نقش دارد.

کمبود ویتامین D می تواند استخوان ها و عضلات را ضعیف کند و خطر زمین خوردن و شکستگی استخوان را افزایش دهد. سطوح ناکافی این ویتامین با مسائلی مانند پوکی استخوان و ضعف عضلانی مرتبط است که به صورت درد پا، گرفتگی عضلات و حتی شکستگی های استرسی ظاهر می شوند.

2. ویتامین B12

ویتامین B12 یکی از ویتامین های ضروری برای بدن است که از سلامت پاها حمایت می نماید. این ویتامین برای تشکیل گلبول های قرمز خون حیاتی است. به علاوه، در سیستم عصبی به فراوری ماده ای به نام میلین یاری می نماید که محافظت از اعصاب را بر عهده دارد.

کمبود ویتامین B12 به اختلال در فراوری میلین و درنتیجه نوروپاتی محیطی منجر می گردد، شرایطی که با بی حسی، گزگز و احساس سوزش در پاها همراه است. بعلاوه می تواند باعث ضعف عضلانی و هماهنگی ضعیف گردد و بر تعادل و تحرک تاثیر بگذارد.

3. ویتامین C

اسید اسکوربیک یا ویتامین C یک ماده مغذی مهم است که بدن برای تشکیل عروق خونی، غضروف ها، عضلات و کلاژن به آن احتیاج دارد. این ویتامین جذب آهن را در بدن افزایش می دهد. به علاوه، از خاصیت آنتی اکسیدانی برخوردار است و از سلول ها در برابر اثرات رادیکال های آزاد محافظت می نماید. رادیکال های آزاد مولکول های ناپایداری هستند که هنگام تجزیه غذا یا روبروه با دود سیگار، نور خورشید، اشعه ایکس یا سایر منابع فراوری می شوند. این مولکو ل ها ممکن است در بروز بیماری های قلبی، سرطان و… نقش داشته باشند.

کمبود ویتامین C می تواند بر سلامت تاندون ها، رباط ها و عروق خونی در پاها تاثیر بگذارد و به تورم، درد مفاصل و کاهش سرعت بهبود زخم منجر می گردد.

4. ویتامین B1

وقتی این سوال مطرح می گردد که ضعف پا کمبود کدام ویتامین است، می توان به تیامین یا ویتامین B1 اشاره نمود. این ویتامین برای رشد و نمو، عملکرد سلولی و تبدیل غذا به انرژی لازم است.

تیامین مانند سایر ویتامین های گروه B محلول در آب است و در بدن ذخیره نمی گردد. بنابراین باید آن را به طور منظم به وسیله رژیم غذایی خود دریافت کنید. دریافت ناکافی تیامین در عرض سه هفته اتفاق می افتد و بر قلب، سیستم عصبی و سیستم ایمنی بدن تاثیر می گذارد.

آسیب عصبی یا نوروپاتی از شناخته شده ترین عوارض جانبی کمبود شدید و طولانی مدت تیامین است. از سایر علائم این عارضه می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• سوزن سوزن شدن اندام ها
• ضعف عضلانی
• ضربان قلب سریع
• سردرگمی ذهنی
• مشکل در حفظ هماهنگی
• فلج پاین تنه (ناتوانی در حرکت دادن پاها)

5. ویتامین B6

پیریدوکسین یا ویتامین B6 در بسیاری از عملکردهای ضروری بدن مانند فراوری آنتی بادی برای مبارزه با عفونت، تنظیم قند خون و حفظ سلامت مغز و سیستم عصبی نقش دارد. به علت نقش این ویتامین در محافظت از عملکرد اعصاب، کمبود آن ممکن است به آسیب عصبی منجر گردد. یکی از پیامدهای احتمالی این مشکل نوروپاتی محیطی است که باعث سوزن سوزن شدن اندام ها، بی حسی، ضعف عضلانی و درد می گردد.

6. فولات

فولات یا ویتامین B9 به سنتز و ترمیم DNA و فراوری گلبول های قرمز خون یاری می نماید. اگر به وسیله رژیم غذایی خود فولات کافی دریافت نکنید، در عرض چند هفته به کمبود آن دچار می شوید. البته در برخی موارد کمبود فولات به یک بیماری یا جهش ژنتیکی مربوط می گردد که از جذب ویتامین B9 یا تبدیل آن به فرم فعال جلوگیری می نماید.

کمبود فولات می تواند باعث کم خونی گردد. کم خونی شرایطی است که در آن تعداد گلبول های قرمز کاهش می یابد. درنتیجه، بافت ها نمی توانند اکسیژن کافی دریافت نمایند. اگر به کمبود این ویتامین یا کم خونی ناشی از آن مبتلا باشید، ممکن است علائم زیر را تجربه کنید:

• خستگی
• زخم های دهانی
• تورم زبان
• مسائل رشد
• نوروپاتی محیطی
• ضعف
• بی حالی
• پوست رنگ پریده
• تنگی نفس

7. ویتامین E

ویتامین E آخرین موردی است که می توان در پاسخ به سوال ضعف پا کمبود کدام ویتامین است؟ به آن اشاره نمود. این ویتامین برای بینایی، فراوری مثل و سلامت خون، مغز و پوست مهم است. بعلاوه خاصیت آنتی اکسیدانی دارد و با رادیکال های آزاد مقابله می نماید. بنابراین کمبود آن می تواند به نوروپاتی محیطی، ضعف عضلانی، بی حسی و سوزن سوزن شدن اندام ها منجر گردد.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

ضعف پا همواره به ارزیابی پزشک احتیاج دارد. چون ممکن است از یک بیماری زمینه ای جدی ناشی گردد. بعلاوه اگر این علامت با موارد زیر همراه باشد، باید به صورت اورژانسی آنالیز گردد:

• درد ناگهانی و شدید در کمر یا پا
• از دست دادن کنترل مثانه یا روده
• علائم هشداردهنده سکته مغزی

پزشک با روش های مختلف علت ضعف پا را شناسایی می نماید و راه حل مناسب را برای درمان آن پیشنهاد می دهد. علاوه بر این، می تواند روش جلوگیری از پادرد یا ضعف را به شما آموزش دهد.

راه های درمان ضعف پا

شناسایی علت اصلی ضعف پا اولین قدم برای درمان آن است. بسته به علت، درمان های متنوعی برای کنترل این عارضه وجود دارد که از آن جمله می توان به مصرف دارو یا مکمل و فیزیوتراپی اشاره نمود. در موارد شدید هم ممکن است به جراحی یا درمان های پیشرفته تری احتیاج باشد.

فعالیت بدنی منظم و انجام تمرینات کششی می تواند به بهبود قدرت و استقامت پاها یاری کند. بعلاوه نباید از فایده بی نظیر ماساژ پا غافل شد. چرا که ماساژ جریان خون را بهبود می بخشد، تنش و استرس را کم می نماید و دردهای عضلانی را تسکین می دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص این موضوع با پزشک مشورت کنید و ویدیوی مربوط به آنالیز ماساژور کف پا تن زیب را ببینید.

کلام پایانی

پیروی از رژیم غذایی سالم و اطمینان از دریافت کافی ویتامین ها برای حفظ سلامت پا لازم است. چون کمبود مواد مغذی ضروری ممکن است به ضعف پا یا بی حسی آن منجر گردد. با این حال، به یاد داشته باشید که قبل از مصرف هر نوع مکملی باید ابتدا به پزشک مراجعه کنید. چون ضعف پا می تواند دلایل مختلفی داشته باشد که برخی از آن ها به درمان فوری احتیاج دارند.

این مطلب صرفا جنبه آموزش و اطلاع رسانی دارد. پیش از استفاده از توصیه های این مطلب حتما با پزشک متخصص مشورت کنید. برای اطلاعات بیشتر بیانیه برطرف مسؤولیت خبرنگاران مگ را بخوانید.

منابع: healthline, thefootroom, my.clevelandclinic