علائم و علل ایست قلبی و راه های درمان آن - ایران عکس

ایست قلبی حالتی است کهضربان قلب کاملا از بین می رود که علت آن عدم پمپ کامل خون توسط قلب است. این حالتمی تواند به دنبال سکته قلبی، شوک، خونریزی های شدید، برق گرفتگی و...رخ دهد. تاخیر در امداد و درمان فرد حادثه دیده حتی برای 3 الی 5 دقیقه نیز میتواند باعث مرگ و آسیب دیدگی فرد گردد. بروز این حالت در مردان تا سن 45 سالگی بیشاز زنان است، اما پس از آن برابر است .

علایم ایست قلبی:

• منگی کوتاه مدت و به دنبال آن غش کردن واز دست دادن هوشکمک
• نبض لمس نمی گردد. تنفس نیز معمولاً متوقف می گردد .
• پوست به رنگ آبی ـ سفید در می آید. مردمک هانیز گشاد می شوند .
• تشنج
• گاهی از دست رفتن کنترل ادرار و مدفوع
• غش کردن ساده در نگاه اول ممکن است شبیه ایست قلبی به نظر آید، اما در غش کردن ساده نبض وجود دارد و تنفس قطع نمی گردد .

علت ایست قلبی چیست؟

• نامنظمی های ضربان قلب
• حمله قلبی (انفارکتوس، بیماری تصلب شرایین قلب )
• فقدان گردش خون و شوک عمیق ناشی از خونریزی یا عفونت شدید
• فقدان اکسیژن ناشی از غرق شدگی ، خفگی ، یا بیهوشی
• تغییرات عمده در ترکیب الکترولیتی خون ، مثلاًبه هم خوردن تعادل پتاسیم یا مایعات

منشا اصلی بیماری قلبی مادرزادی است

دکتر آتوسامصطفوی متخصص قلب و عروق وعضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در مورد ایست قلبی در ورزشکاران جوان می گوید:اصولا بیشتر سکته های قلبی که در ورزشکاران رخ می دهد، منشا اصلی بیماری قلبیمادرزادی است؛ ممکن است ماهیچه قلب کلفت باشد و این می تواند یکی از دلایل بروزسکته قلبی در جوانان باشد. علت دیگری که باعث ایست قلبی می گردد جدا نشدن عروقکرونر از قسمت طبیعی است؛ به بیان دیگر جهت این عروق از آئورت تا شریان ریوی است.ورزشکار وقتی ورزش های ناگهانی انجام می دهد، بین این دو قسمت آئورت تا شریان ریویفشار وارد می گردد، به طوری که انگار این رگ ها قیچی می شوند. در این مواقع خونرسانی مختل می گردد و شخص ایست قلبی می کند. موارد ذکر شده شایع ترین علت های ایستقلبی در ورزشکاران و جوانان هستند.

ایست قلبی در جوانانی که سابقهمسائل قلبی دارند، امری شایع است

عضو هئیت علمی دانشگاه علوم پزشکیتهران با اشاره به این مطلب که بعضی از اختلالات در کانال های یونی(مثل سندرم هایمختلف در کانال های یونی شان ایراد داشته باشد) می توانند باعث بروز این اتفاق یعنیایست قلب بشوند، به الو دکتر می گوید: البته گاهی اوقات اختلال یونی در نوار قلبنشان داده می گردد و گاهی اوقات نشان داده نمی گردد. در مورد آقای هادی نوروزی کاپیتانتیم پرسپولیس باید این علائم بررسی گردد که آیا سابقه مسائل قلبی در خانواده شانوجود داشته است یا نه؟ گاهی اوقات دچار درد سینه می شدند ؟ چشمانشان سیاهی می رفتهو دچار سرگیجه در بعضی مواقع می شده اند یا نه؟ پاسخ به این سوالات تاحدودی میتواند در شرح حال کمک کند. البته در مورد تشخیص علت مرگ آقای هادی نوروزی بایداتوکسی انجام گردد تا علت اصلی ایست قلبی معین گردد. بااین حال ایست قلبی در جوانانیکه سابقه مسائل قلبی دارند، امری شایع است.

بیشترین علت ایست قلبی، ضخامت دیوارهعضله قلب در ورزشکاران است

دکتر هدایت داریوش، متخصص قلب و عروقدرباره علت سکته های قلبی در جوانان می گوید: بیشترین علت ایستقلبی، ضخامت دیواره عضله قلب در ورزشکاران است. البته علت های دیگری مثل بیماری هاینهفته عروق قلب می توانند باعث ایست قلبی شوند. ضخیم شدن دیواره قلب اصلی ترین علتاست که می تواند یا مادرزادی باشد، یا براثر ورزش و تمرینات این دیواره ضخیم شدهباشد که البته با انجام اکو معین می گردد که این مشکل مادرزادی است یا ناشی از عواملدیگر مثل تمرینات ورزشی است. گاهی اوقات استرس زمینه ساز ایست قلبی است، البته علتنیست، بلکه زمینه را برای ایست قلبی آماده سازی می کند.

عوامل تشدید کننده بوجود آمدن ایست قلبی چیست؟

استرس، دیابت شیرین ، مصرف داروهایی مثل : دیژیتال(حتی افزایش خفیف غلظت این داروی قوی در خون می تواند ریتم قلب را دچار اختلال کند.)، ادرارآورها (دیورتیک ها) (این داروها می تواند باعث کاهش پتاسیم خون شوند.)،آدرنالین یا هر دارویی که فشار خون را در یک بیمار قلبی افزایش دهد، از جمله داروهایی که جهت سرماخوردگی مورد استفاده قرار می گیرند و قرص ها و اسپری هاجهت رفع گرفتگی بینی (ضداحتقان ها) و مصرف مواد مخدر، به خصوص کوکایین و موادمخدر تزریقی از عوامل افزایش دهنده خطر بیماری هستند .

اقدامات امدادی

اگر مبتلا به بیماری قلبی هستید تا حد امکان اطلاعات خود را در مورد تمام داروهایی که دریافت می دارید، از جمله داروهای بدون نسخه افزایش دهید . ترتیبی فراهم آورید که اعضای خانواده و دوستان نزدیکتان احیای قلبی ـ ریوی (CPR) را فرا بگیرند . کسانی که در نزدیکی فرد باشند و آموزش لازم در زمینه تشخیص ایست قلبی و انجام احیای قلبی ـ ریوی را دیده باشند، اغلب می توانند ضربان قلب را باز گردانند. اما نتیجه نهایی به علت زمینه ساز ایست قلبی بستگی دارد. به محض بازگشت ضربان قلب ،فرد را باید به نزدیکترین مرکز اورژانس انتقال داد. امکان دارد ایست قلبی مجدداًباز گردد . توجه کنید در صورتی که نتوان پمپاژ قلب را در عرض 5-3 دقیقه به راه انداخت ، احتمال دارد مرگ یا آسیب دایمی مغز پیشمی آید .

• پیش از شروع احیای قلبی ـ ریوی ، نبض بیماررا بررسی کنید .

• اگر فرد بیهوش است و نفس نمی کشد: شماره اورژانس را برای کمک یا آمبولانس بگیرید.

• اگر قربانی کودک است ، یک دقیقه عملیات احیا را انجام دهید، سپس اورژانس را بگیرید.
• برای کمک فریاد بزنید.
• قربانی را ترک نکنید.
• فوراً تنفس دهان به دهان را شروع کنید. اگرقلب ضربان ندارد، ماساژ قلبی بدهید.

• عملیات احیا را تا زمان رسیدن کمک ادامه دهید .
• پس از اینکه با احیای قلبی ـ ریوی ضربان قلب برگشت ، از اکسیژن اگر در دسترس است استفاده کنید (اکسیژن اورژانس ممکن است در مغازه جوشکاران موجود باشد)
• به فردی که علایم ایست قلبی دارد، مایعات یا غذا ندهید. بیمار ممکن است خفه گردد .

زمان انجام عملیات احیاء

بیشترین شانس برای زنده ماندن ارگان های حیاتی بدنخصوصاً مغز در صورت ایست قلبی و تنفسی 3 الی 4 دقیقه است و در این فرصت باید سریعاًاقدامات اولیه برای مصدوم انجام گردد. حداکثر زمان انجام عملیات احیای قلبی- ریوی درمنابع علمی مختلف ذکر شده؛ اما مدت زمانی بین 30 تا 45 دقیقه زمانی مناسب به نظر می رسدکه پس از این مدت اگر عملیات احیاء پیروز به نجات مصدوم یا بیمار نگردید، می توان ازادامه عملیات خودداری نمود.

چگونه احیای قلبی - ریوی (CPR)انجام دهیم؟

همان گونه که ذکر شد چنانچه پس از وقوع ایست قلبیو تنفسی در کمتر از 4 دقیقه به فرد مصدوم رسیدگی گردد و عملیات احیاء وی شروع گردد شانسزنده ماندن وی بالا خواهد رفت. قبل از شروع عملیات احیای قلبی - ریوی باید مطمئن شدآیا فرد واقعاً دچار ایست قلبی - ریوی شده است یا خیر، چرا که انجام عملیات احیای قلبی- ریوی بر روی فردی که دچار ایست قلبی نشده باشد، می تواند منجر به ایست قلبی و مرگوی گردد و انجام ماساژ قلبی و دادن تنفس مصنوعی صرفاً در مواردی باید انجام گردد که یاایست کامل قلبی و تنفسی صورت گرفته باشد و یا شرایط ضربان قلب و تنفس به گونه ای مختلباشد که باعث اختلال و افت شدید هوشکمک، بیهوشی مصدوم، کبودی صورت و لب ها و بروزاختلال شدید در علائم حیاتی شده باشد و با ادامه حیات وی منافات داشته باشد.

مراحل عملیات احیا

1. بیمار را به پشت بخوابانید و او را صدا بزنید وبه آرامی تکان دهید تا پاسخ به تحریک معین گردد.

2. اگر بیمار بدون پاسخ باشد راه های تنفسی او را کنترلکنید. چنانچه راه تنفسی بسته است با کمک انگشت راه تنفسی وی را باز کنید و چنانچه راهتنفسی باز است ولی بیمار نفس نمی کشد تنفس مصنوعی را شروع کنید.

3. در صورتی که از صدمه ندیدن مهره های گردنی مصدوممطمئن هستید، گردن مصدوم را به جلو و سر او را به عقب خم نمایید تا جهت راه هواییمصدوم در بهترین و مستقیم ترین شرایط واقع گردد و چانه مصدوم را بالا و جلو بیاورید.در صورت صدمه دیدن مهره های گردنی بدون حرکت دادن به سر و گردن مصدوم با قرار دادنشست ها روی چانه فک پایینی مصدوم را به سمت جلو و بالا آورید تا ضمن باز شدن دهان جهتراه هوایی نیز مستقیم قرار گیرد.

4. دو تنفس مناسب دهان به دهان به وی بدهید.
5. نبض ها را لمس نمایید. اگر ضربان نبض هالمس گردد باید به تنفس مصنوعی ادامه داد و اگر لمس نگردد، ماساژ قلبی باید شروع گردد .

(جهت انجام ماساژ قلبی، دست چپ خود را به حالت ضربدرپشت دست دیگر گذاشته، پاشنه دست راست را بر روی جناق سینه به اندازه دو بند انگشت بالاتراز محل دو شاخه شدن جناق قرار دهید. آرنج ها نباید خم شوند. به کمک وزن بدن فشار محکمیبه قفسه سینه وارد کنید تا جناق سینه به اندازه تقریبی 4 الی 5 سانتیمتر به داخل برود.تعداد مفید ماساژ قلبی باید حدود 100-80 بار در دقیقه باشد و به ازای هر 15 ماساژ قلبی2 تنفس مصنوعی با روش دهان به دهان داده گردد. در صورتی که فرد دیگری به امدادگر کمکمی کند باید به ازای هر 5 ماساژ قلبی یک تنفس مصنوعی داده گردد. امروزه بر اساس نظرمتخصصین و بسکمک از مراجع علمی در عملیات احیای قلبی - ریوی دو نفره نیازی به قطعماساژ قلبی برای انجام تنفس مصنوعی نیست و همزمان با انجام ماساژ قلب توسط یک فرد،فرد دیگر می تواند تنفس مصنوعی را انجام دهد .)

6. پس از گذشت یک دقیقه عملیات را به مدت 4-5 ثانیهجهت لمس نبض گردنی متوقف نمایید. اگر نبض لمس گردد ماساژ قلبی را قطع نمایید و چنانچهتنفس هم برقرار شده باشد تنفس مصنوعی را متوقف کنید. در صورت عدم لمس نبض و عدم برقراریتنفس خود به خودی ماساژ قلبی و تنفس مصنوعی را مجدداً شروع کنید و هر 3 دقیقه یک بارعملیات را جهت لمس نبضها به مدت 4-5 ثانیه متوقف نمایید .

نکات مهم در حین احیا

• فرد را نباید روی سطح نرم مثل تشک یا تختخواب بخوابانید،بلکه سطح سختی مثل کف اتاق بهتر است .
• در تنفس دهان به دهان علاوه بر مماس بودن کاملدهان شما با دهان بیمار (برای جلوگیری از عدم خروج هوا از در حین تنفس) باید بینی مصدومرا با دو انگشت خود ببندید تا هوایی که به ریه ها دمیده می گردد مستقیماً از آن خارجنگردد . . برای پیشگیری از انتقال بیماریها در حینانجام تنفس مصنوعی می توان از ماسک ویژه این کار یا پارچه توری مناسب استفاده نمود .
• موقعیت سر و گردن را درست تنظیم کنید .
• طی عملیات احیاء فردی را جهت تماس با اورژانس یاپزشک مأمور نمایید .
• عملیات احیاء را تا زمانی که فرد با تجربه یا پزشکبر بالین بیمار برسد و یا تا زمانی که وی به درمانگاه منتقل گردد ادامه دهید .
• چنانچه مصدوم مشکوک به ضایعه نخاعی است، سر را مختصریبه عقب کشیده به آرامی کمی به عقب خم نمایید سپس تنفس مصنوعی و ماساژ قلبی را ادامهدهید.

گرداوری: مجله اینترنتی خبرنگاران