شرایط نابسامان کارگران معدن زرشوران ، 122 نفر از کارگران معدن در معرض آستانه شدن! - ایران عکس

از وبسایت دولت جمهوری اسلامی ایران دیدن نمایید.

به گزارش خبرنگار ، معدن طلای زر شوران بزرگترین معدن طلای ایران است که در 35 کیلومتری شهرستان تکاب و 15 کیلومتری مجموعه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری تخت سلیمان واقع شده است و اکنون تمام امتیاز آن در اختیار سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران واقع شده است. بنابر اعلام بسیاری از منابع، بر اساس مطالعات نهایی ذخیره قطعی معدن طلای زره شوران تکاب چهار میلیون تن کانسنگ طلا با عیار (5.8 ppm گرم در تن) برآورد شده است، اما ذخیره احتمالی این معدن 30 میلیون تن با عیار متوسط 5 ppm است.

قرار دریافت این معدن با ارزش در یکی از نقاط دور افتاده کشور باعث شده تا علی رغم تلاش رسانه های محلی، صدای گله و شکایات مردم این منطقه به گوش رسانه ها و مسئولان نرسد؛ گله و شکایت هایی از جنس رعایت نکردن بهداشت کارگری، اختلالات زیست محیطی و مواردی از این قبیل.

اسناد و مدارک به دست آمده حاکی از شرایط بسیار نابسامان بهداشت کارگری در این معدن است؛ بنا بر اعداد و ارقام درج شده در این اسناد تا پایان سال 96، حداقل 21 نفر با مشکل ریوی، 112 با مشکل شنوایی و 3 نفر با مشکل خطرناک قلبی روبرو بوده اند؛ قطعا بالا بودن میزان تراز فشار صوت نسبت به میزان استاندارد و بالا بودن میزان سرب، اسید کلریدریک، آمونیاک، آرسنیک و سایر مواد موجود در کارگاه ها بر این موضوع بی تاثیر نبوده است. در سال 97 هم ارقام تقریبا مشابهی را شاهد بودیم و شرایط تغییر چندانی پیدا ننموده بود، اما فرایند رو به بهبودی داشت.

به طور معمول انتظار می رود شرایط فعالیت برای کارگران به مرور زمان بهبود پیدا نموده و مسائل بهداشت کارگری این واحد معدنی با تذکرات داده شده رفع شود، اما مدارک رسیده خبر از تشدید شرایط و افت سلامت محیط کار در این معدن می دهد؛ در نامه های ارائه شده توسط دانشگاه علوم پزشکی آذربایجان غربی این معدن از جمله کارگاه های با درجه خطر یک محسوب می شود.

کارگاه های دارای مشاغلی با ریسک غیرقابل تحمل، در ارزیابی مخاطرات ناشی از روبروه با عوامل زیان آور، کارگاه درجه یک به شمار برده می شوند. مشاغلی با ریسک غیر قابل تحمل شامل مشاغلی است که در آن ها ترکیبات منتشره سرطانزا، ایجاد کننده فیبروز ریوی، ترکیبات موتاژن یا عواملی مثل سیلیس، آزبست، فلزات سرطان زا و ترکیبات آلی فرار منتشره در هوا وجود دارد که نیاز به توجه ویژه دارند. انتشار نامه ای مبنی بر بی توجهی در بازرسی و کنترل کمی ماجرا را دردناک تر می کند.

از طرفی اسناد به دست آمده حاکی از آن است که این آلودگی ها و مسائل، تا همین چند وقت قبل هم بر طرف نشده و گویی معدن طلای زرشوران قصد رسیدگی به آن را ندارند، ساکنان محلی گر چه اطلاعات چندانی از بهداشت کارگری نداشتند اما در موارد بسیاری با بروز بیماری در اطرافیانشان روبرو شده بودند.

برخی اهالی ساکن منطقه علت فوت تعدادی از کارگران این معدن را بی توجهی به مسائل بهداشت کارگری می دانند و ظواهر تخلفات بر احتمال بروز این اتفاق دامن می زند، اما مسئولان این معدن صحبت های فوق را رد تکذیب می کنند. بنابر اظهارات مسئولان این معدن، تمامی مسائل این حوزه رفع شده است.

روابط عمومی بزرگترین معدن طلای کشور در پاسخ به خبرنگار ، گفت: در جهت رسیدگی عملی به هشدار های اداره بهداشت در خصوص موارد مطرح شده اقدامات لازم در واحد های مختلف مدیریت HSEE به طور دائم انجام می گیرد. پایش های محیط کار تمام پرسنل با حضور عوامل اداره بهداشت شهرستان و دانشگاه علوم پزشکی آذربایجان غربی هر ساله و یا در بازه های کمتر مورد سنجش قرار می گیرد و دلایل مستندی درخصوص ورود فلزات سنگین و سایر عوامل بیماری زایی به چرخه زندگی کارکنان مشاهده نشده است. با این وجود تمامی کنترل های لازم در این رابطه نیز صورت می گیرد و در صورت مشاهده هر گونه موردی بلافاصله اقدام به رفع آن می شود.

این نهاد معتقد است؛ به منظور اقدامات پیشگیرانه و بهبود شرایط بهداشتی کارگری اقدامات بهداشتی لازم انجام می پذیرد وتمامی امکانات به روز و مدرن در این خصوص فراهم شده است. از جمله این اقدامات می توان به انجام معاینات طب کار اشاره کرد که طی آن با انجام آزمایشاتی دقیق روابط موجود بین سلامت شاغل، توانائی انجام کار و عوامل زیان آور محیط کار (شامل عوامل فیزیکی، شیمیایی و ارگونومیک) بررسی شده و با در نظر داشتن محیط شغلی افراد و گروه ها به نیاز های مربوط به سلامت شاغلین می پردازد. برنامه پایش عوامل زیان آور محیط کار یکی دیگر از اقدامات اجرا شده در این زمینه است که با نظارت شبکه بهداشت شهرستان تکاب انجام می شود، که طی آن پایش عوامل فیزیکی وشیمیایی مرتبط با سلامت شاغلان صورت می پذیرد.

واحد بهداشت حرفه ای با اعتقاد به آنکه داشتن محیط کار سالم و ایمن حق اساسی هر انسانی است و با عنایت به اینکه تامین محیط کار سالم و ایمن در گرو پیش بینی، شناسایی، ارزشیابی و کنترل مخاطرات بهداشتی محیط کار می باشد، اقدام به سنجش و ارزیابی عوامل زیان آور محیط کار بطور سالیانه می کند. در این سنجش ها عوامل فیزیکی، شیمیایی و ارگونومیکی محیط کار جهت انجام اقدامات پیشگیرانه انجام می پذیرد و نتایج آن نیز به شبکه بهداشت شهرستان تکاب ارسال می شود.

در صورت هرگونه ادعایی مبنی بر فوت نفرات مذکور می توان به سابقه افراد در مراکز درمانی شهرستان و مجموعه مرا جعه نمود و در جریان سابقه و سیکل بیماری و فرایند درمانی وآنان قرار گرفت. در نهایت گواهی فوت صادر شده از سوی پزشکی قانونی جوابگوی تمامی شبهات در این زمینه است.

سد باطله، سدی است که برای انباشت آوار های معدنی، رسوبگیری و ذخیره پساب های حاصله از شرکت های معدنی ساخته و طراحی می شوند که در کشور ما معمولا در معادن مس به چشم می خورد. این سد ها ساخته می شوند که تا ابد پابرجا بمانند و هر گونه بروز آسیب در آن ها می تواند به معنای ایجاد خسارات جبران ناپذیر و بروز اختلالات محیط زیستی باشد.

گویی سد باطله قبلی معدن طلای زرشوران دچار اختلال شده و مسئولان این معدن بزرگ تصمیم به ساخت سد باطله جدید می گیرند. معمولا برای اجرای چنین پروژه هایی از طریق مناقصه به شرکت های سازنده ارائه می شود، مطابق روال معمول، معدن طلای زرشوران هم برای ساخت سد باطله جدید اقدام به برگزاری مناقصه ای که با حضور 4 شرکت همراه می شود؛ در نهایت 3 شرکت قیمت پیشنهادی خود را ارائه نموده و در کمال تعجب شرکتی که بیشترین قیمت را ارائه داده بود به عنوان برنده اعلام شد.

شنیده ها حاکی از آن است که فعالیت این معدن بزرگ باعث ایجاد اختلال در محیط زیست شده و همین موضوع معرفی کارخانه بعنوان کارخانه آلاینده جریمه از طرف اداره کل محیط زیست استان آذربایجان غربی را به همراه داشته است؛ از مسئولان این معدن جویای اقدامات اجرا شده برای بهبود شرایط محیط زیستی کارخانه شدیم و آن ها به طور کامل این موضوع را رد کردند در حالی که اسنادی بر خلاف اظهارات مسئولان این معدن وجود داشت.

روابط عمومی در قبال اتهام وارده به خاصیت تخریب محیط زیستی این معدن، مدعی است که جهت کنترل هرگونه نشتی از سد باطله به سفره های آب زیرزمینی، در اطراف سد باطله چاه هایی موسوم به چاه های مشاهده ای جهت نمونه برداری و اطلاع از کیفیت سفره های آب زیر زمینی ایجاد شده که به صورت ماهیانه توسط واحد hsee و اداره محیط زیست تکاب و آزمایشگاه مورد تایید اداره محیط زیست تکاب نمونه برداری می شود و مورد آزمایش قرار می گیرد. در تمامی این آزمایشات هیچگونه نتیجه ای دال بر نفوذ آلودگی از سد باطله به سفره های آب زیرزمینی وجود ندارد. همچنین بر اساس گزارشات ارسالی از طرف این واحد صنعتی عدم آلوده بودن صنعت و خروج از لیست صنایع آلاینده در 3 ماهه سوم سال 1398 ثابت شده است.

بنا بر اظهارات ساکنان منطقه مدتی است که سنگ، خاک و زرنیخ اطراف معدن توسط سودجویان دزدیده شده و متاسفانه به قیمتی بسیار کم تر از ارزش واقعی خود به فروش می رسد؛ این موضوع مساله تازه ای نیست و در گذشته هم رواج داشته است به طوری که مدتی قبل فرمانده انتظامی تکاب از دستکیری باند 4 نفره سرقت از معدن طلای زره شوران تکاب خبر داد و گفت: با اعتراف متهمان سه نفر مالخر نیز دستگیر و حدود 600 کیلوگرم زرنیخ طلا از منزل آن ها بدست آمد.

تا به اینجای کار مورد تایید مسئولان شرکت قرار گرفته و رسیدگی به این موضوع را با تیم حراست شرکت نمی دانند اما بنا بر اعلام ساکنان در چند مدت گذشته این سرقت فرایند افزایشی به خود گرفته و کار به جایی رسیده که برخی از آن ها با وانت وارد محدوده معدن شده و بخشی از خاک و زربیخ آن منطقه را به سرقت می برندو

روابط عمومی این واحد صنعتی درباره این موضوع گفت: پروانه بهره برداری معدن زرشوران ابتدا به نامه ماده معدنی زرنیخ صادر شده و طی سالیان متمادی این ماده از معدن بصورت زیرزمینی استخراج می شده است.. پس از اجرای طرح طلای زرشوران، بهره برداری از معدن جهت استخراج طلا و احداث کارخانه فرآوری زمان مجوز بهره برداری از زرنیخ به اتمام رسیده است. از طرفی به دلیل آنکه مطابق قوانین جدید، باید پروانه معدن بصورت الکترونیکی صادر و تمام اطلاعات در سامانه کاداستر ثبت شود، لذا می بایست تمام مواد معدنی قابل استخراج موجود در معدن از جمله طلا و زرنیخ نیز در این سامانه ثبت شود. پروانه کاستر معدن اخذ شده و گزارش پایان عملیات اکتشاف نیز تهیه و ارایه شده است و این شرکت منتظر اقدامات بعدی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان است.

در خصوص تعرضات اجرا شده همانطور که واضح و مبرهن است، تمام امور قضایی و انتظامی بر عهده نهادهای معین از جمله دادگستری و نیروی انتظامی بوده و این شرکت و نه هیچ نهاد اجرایی دیگری حق ورود به آن را ندارند. بنابر این واحدهای حقوقی و حراست این شرکت پس از تشکیل پفراینده قضایی مربوطه موارد را به نهادهای مرتبط دلالت نموده اند، بطوریکه تا کنون حدود بیست پفراینده در این خصوص تحت رسیدگی بوده و تعداد زیادی نیز حکم قضایی صادر شده است.

مسلما پیگیری این پفراینده ها در درجه اول از خواسته های این شرکت بوده و می بایست این موارد پس از طی روال قانونی خود از طریق مراجع محترم قضایی به نتیجه برسند. هر عقل سلیمی تصدیق می کند که برخورد قهری با متجاوزین به عنف بر عهده نهادهای اجرایی مانند این شرکت نیست. علت افزایش اقدامات مجرمانه اخیر نیز ربطی به حضور مدیریت جدید ندارد. از آنجا که به دلیل انجام عملیات باطله برداری و استخراج کانسنگ طلا، رخنمون های زرنیخ برونزد پیدا نموده، برداشت این ماده سهل الوصول تر شده و در صورت عدم اقدام مقتضی از سوی مراجع محترم قضایی و انتظامی ادامه خواهد یافت.

به عبارتی خلاصه تر شرکت طلای زرشوران رسیدگی به این موضوع را وظیفه نیروی انتظامی و قوه قضاییه می داند. نگرانی ما از این است که بزرگترین معدن طلای کشور سرنوشتی مشابه معدن مس آبلاغ و بسیاری از معادن دیگر پیدا کند؛ باز شدن پای دزدها به محدوده معادن به معنای نابودی سرمایه های کشور و از دست رفتن ذخایر معدنی آن است. متاسفانه پای دزدها به معدن طلای زرشوران باز شده و اسناد موجود حاکی از آن است که زربیخ و خودرو و ابزار برای آن ها فرقی ندارد.

شنیده ها از اهالی منطقه تکاب از کاهش عملکرد و بازدهی معدن و توقف توسعه فاز جدید خبر میدهند و حتی تا بخشی این موضوع را عمدی می دانسنند؛ مسئولان معدن طلای زرشوران این موضوع را تایید نموده و علت ان را مسائل گسترش فاز 2 و معطلی برای دریافت مجوز می داند.

تیم روابط عمومی درباره ابن موضوع گفت: در پاسخ به این مورد اعلام می دارد اجرای طرح توسعه کارخانه در گذشته درگیر مسائل و مسائل عدیده ای از قبیل مجوز زیست محیطی و مجوز ایمیدرو و ... بوده است که با تلاشهای اجرا شده اخیر و با لطف خداوند در آبان امسال پیروز به اخذ مجوز زیست محیطی طرح و متعاقب آن اخذ مصوبه کمیته سرمایه گذاری سازمان شد و در حال حاضر این طرح در آستانه شروع (به محض معین تکلیف قراردادی پیمانکار و بحث سرمایه گذاری طرح از سوی سازمان) واقع شده است.

نسبت هزینه های اجرا شده برای توسعه فاز 2 مجتمع طلای زرشوران به پیشرفت پروژه بحث جداگانه ای است که جای بحث دارد اما آنچه از ظاهر امر پیداست مسئولان معدن فوق تمایل چندانی به ارائه آمار از میزان تولیدات و دور ریز و دستاورد های معدن ندارند پس نیازی به استفاده از باسکول و ارائه آمار دقیق از تولید نقره نمی بینند.

این نوشته ها تنها بخشی از ناراحتی ها و دلخوری های ساکنان منطقه تکاب بود؛ کارگران یکی از بزرگترین معادن طلای جهان که فقر و کم توانی، شرایط سخت کاری، تهدید سلامتی و بسیاری از این مسائل را به جان خریده و نگران بر باد رفتن سرمایه ملی به دست سودجویان بودند.